Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak wyglądało życie w starożytnym mieście portowym ponad 2000 lat temu? Nea Pafos, wpisane na listę UNESCO światowe dziedzictwo, pozwala nie tylko zobaczyć, ale wręcz dotknąć historii. To miejsce, gdzie każdy kamień opowiada fascynującą historię o czasach świetności jednego z najważniejszych miast starożytnego świata.
Spis treści
Nea Pafos – od królewskiej fundacji do UNESCO
Park archeologiczny w Pafos kryje w sobie historię sięgającą IV wieku p.n.e., kiedy to Nikokles, ostatni król pobliskiego Palaipafos, założył nowe miasto. Strategiczne położenie na południowo-zachodnim wybrzeżu Cypru szybko uczyniło Nea Pafos kluczowym centrum kulturalnym i handlowym okresu hellenistycznego i rzymskiego.
Znaczenie religijne i kulturowe
Nea Pafos odgrywało szczególną rolę jako punkt przystankowy dla pielgrzymów zmierzających do świątyń Afrodyty w Starym Pafos. W 1980 roku UNESCO doceniło wyjątkową wartość tego miejsca, wpisując je na listę światowego dziedzictwa ze względu na wybitne mozaiki, starożytne pozostałości i historyczne znaczenie religijne.
Zachowane Mozaiki w Pafos
Dom Dionizosa – arcydzieło mozaiki
W parku archeologicznym w Pafos znajduje się jedna z najwspanialszych kolekcji mozaik w basenie Morza Śródziemnego. Dom Dionizosa, zajmujący imponującą powierzchnię 2000 metrów kwadratowych, zachwyca mozaikami pokrywającymi 556 metrów kwadratowych. Przedstawiają one sceny mitologiczne, winobrania i polowań, a ich stan zachowania pozwala podziwiać kunszt starożytnych artystów.
Dom Aiona i jego tajemnice
Najbardziej intrygującym miejscem jest Dom Aiona, słynący z wyjątkowej mozaiki podłogowej w triclinium. To właśnie tutaj znajdują się zagadkowe przedstawienia, które do dziś są przedmiotem gorących dyskusji wśród naukowców. Szczególnie fascynująca jest scena narodzin Dionizosa, która należy do najlepiej zachowanych przykładów starożytnej sztuki mozaikowej.
Dom Tezeusza – siedziba władzy
Ta monumentalna willa, niegdyś rezydencja rzymskiego prokonsula, zachwyca słynną mozaiką przedstawiającą walkę Tezeusza z Minotaurem. Wielkość i przepych tego miejsca świadczą o znaczeniu Nea Pafos w okresie rzymskim.
Centrum życia publicznego starożytnego miasta
Odeon i Agora
W sercu starożytnego miasta znajduje się imponujący Odeon z późnego IV wieku p.n.e., który od 1995 roku jest przedmiotem intensywnych prac wykopaliskowych. Ten starożytny teatr był centrum życia kulturalnego, goszcząc festiwale dramatyczne i ceremonie religijne. Obok znajduje się Agora – główny plac publiczny, którego fundamenty odkryto podczas wykopalisk.
Latarnia morska – strażnik portu
Latarnia morska w Nea Pafos, choć dziś niedostępna do zwiedzania od środka, odgrywała kluczową rolę w funkcjonowaniu starożytnego portu. Jej strategiczne położenie pomagało statkom bezpiecznie dotrzeć do jednego z najważniejszych portów wschodniego Morza Śródziemnego.
Zamek Saranta Kolones
W parku archeologicznym w Pafos szczególne wrażenie robią ruiny Zamku Saranta Kolones, znanego jako Zamek Czterdziestu Kolumn. Mimo że został zniszczony przez trzęsienie ziemi, zachowane fragmenty kolumn i łuków pozwalają wyobrazić sobie jego dawną wielkość. Podczas mojej wizyty mogłem dosłownie dotknąć historii – zamek jest dostępny do eksploracji, co daje wyjątkową możliwość zobaczenia z bliska detali średniowiecznej architektury.
Odkrycia, które zmieniają historię
Polska obecność w Nea Pafos
Park archeologiczny w Pafos to miejsce szczególne dla polskich archeologów. Od 1965 roku Polskie Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego prowadzi tu intensywne prace wykopaliskowe. Wśród najważniejszych znalezisk są marmurowe posągi oraz kolekcja srebrnych monet z czasów Filipa III Macedońskiego i Aleksandra Wielkiego.
Najnowsze odkrycia w Parku archeologicznym
Rok 2023 przyniósł sensacyjne odkrycie – podczas prac wykopaliskowych archeolodzy natrafili na 'Lożę Królewską’ w cavei (obszarze widowni) starożytnego teatru. Ta 6-metrowa konstrukcja, pierwsza tego typu odkryta na Cyprze, służyła zapewnieniu cienia i komfortu dostojnikom podczas przedstawień.
Średniowieczne tajemnice
Na wzgórzu Fabrika odkryto imponującą budowlę z okresu średniowiecznego i późnośredniowiecznego. Ta monumentalna struktura, o wymiarach przekraczających 20 metrów długości i 25 metrów szerokości, została wzniesiona na miejscu wczesnochrześcijańskiego cmentarza.
Praktyczny przewodnik zwiedzania Nea Pafos
Moja sprawdzona trasa zwiedzania
Z mojego doświadczenia, park archeologiczny w Pafos najlepiej zwiedzać według następującej trasy:
- Zaczynam od kompleksu mozaik w domach rzymskich – to najważniejszy punkt zwiedzania
- Następnie kieruję się do Odeonu i Agory, gdzie ruiny świetnie pokazują skalę dawnego miasta
- Kolejnym punktem jest Zamek Saranta Kolones (Forty Kolumn), którego pozostałości wciąż robią wrażenie mimo zniszczeń po trzęsieniu ziemi
- Szczególnie polecam spacer wzdłuż murów obronnych, zaczynając od górnej części parku archeologicznego – stąd najlepiej widać ich imponującą wysokość i odległość do promenady. To właśnie tutaj można naprawdę poczuć potęgę dawnego Nea Pafos
- Na koniec warto przejść się promenadą, podziwiając mury obronne z drugiej perspektywy – od strony morza. Ten widok pozwala zrozumieć, jak trudnym zadaniem było zdobycie miasta od strony wybrzeża
Czas i komfort zwiedzania
Na pełne zwiedzanie warto zarezerwować około 1,5-2 godziny. Nawet w grudniu temperatura może osiągać 21°C, a woda w pobliskim morzu utrzymuje przyjemne 17°C. Pamiętaj o zabraniu:
- Wody (na miejscu są automaty z napojami)
- Nakrycia głowy (większość terenu jest odkryta)
- Aparatu fotograficznego
- Wygodnego obuwia
Nea Pafos o zmierzchu
Nocna magia murów obronnych
Spacer wzdłuż dawnych murów obronnych po zachodzie słońca to wyjątkowe doświadczenie. Wysokie skały i pozostałości fortyfikacji nabierają wtedy szczególnego charakteru. Można wyobrazić sobie, jak trudnym zadaniem było zdobycie miasta – najpierw trzeba było pokonać morze, a następnie wspiąć się po stromych skałach pod wysokie mury.
Polecam najpierw to zrobić kończąc wizytę w parku a następnie możemy zobaczyć od strony promenady i morza.
Informacje praktyczne
Bilety i udogodnienia
- Wstęp do parku archeologicznego w Pafos: 4-5 euro
- Na terenie znajdują się toalety
- Dostępne są automaty z napojami w rozsądnych cenach
- Warto zakupić przewodnik lub skorzystać z tablic informacyjnych
Infrastruktura
Teren parku jest dobrze oznakowany, z tablicami informacyjnymi zawierającymi wizualizacje, które pomagają wyobrazić sobie, jak wyglądały budowle w czasach świetności. Szczególnie pomocne są one przy Odeonie, gdzie rekonstrukcje pokazują pełną skalę i majestat tego miejsca.
Podsumowanie
Park archeologiczny w Pafos to nie tylko kolejna atrakcja turystyczna – to świadectwo potęgi starożytnych cywilizacji. Nea Pafos łączy w sobie fascynującą historię, spektakularne zabytki i niezwykłą atmosferę. Warto zaplanować wizytę tak, by móc zobaczyć to miejsce zarówno w świetle dnia, jak i o zmierzchu – każda pora oferuje inne, niezapomniane wrażenia.
to miejsce a także wiele innych znajdziesz oczywiście na mojej mapie atrakcji Cypru.
Każde miejsce ma odpowiedni symbol co ułatwia poruszanie się i notatkę która opowiada ciekawostki i Kluczowa informacja dla na miejscu.
Za symboliczną kawę podzielę się nią z Tobą 😉